مهارت آموزی در دانشگاه ها، کلید راه یابی فارغ التحصیلان به بازار کار ، آینده کاری دانشجویان زیرذره بین وزارت علوم خبرنگاران - وبلاگ تبلت

به گزارش وبلاگ تبلت، با توجه به آنکه برگزاری دوره های مهارت آموزی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی نقش موثری در کاریابی دانشجویان هنگام فارغ التحصیلی دارد، وزارت علوم به این موضوع بیش از پیش می پردازد.

گروه دانشگاه وبلاگ تبلت، محیا معصومی- یکی از برنامه های جدی دانشگاه ها و مراکز آموزشی کشور طی سال های اخیر، توجه به بحث مهارت آموزی در کنار آموزش های تئوری است. درواقع تطبیق آموزش های دانشگاهی با احتیاج های روز جامعه از جمله نکات پراهمیتی است که در آینده و سرنوشت جوانان پس از فارغ التحصیلی نقش موثری دارد. اینکه دانشجو در زمان تحصیل خود بتواند مهارتی بیاموزد و تخصصی کسب کند بدون شک برای ورود به بازارکار راحت تر است؛ چرا که امروزه سازمان ها، وزارتخانه ها، دستگاه ها و شرکت های مختلف بیشتر از توجه به مدرک تحصیلی، تخصص، مهارت و توانایی های فرد را برای جذب او مد نظر قرار می دهند.

لزوم برقراری تعادل بین تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی و نیروهای تخصصی مورداحتیاج

یکی از چالش های مهم در نظام آموزش عالی کشور عدم توازن در تأمین نیروی انسانی متخصص، احتیاج های کشور و اشتغال مناسب دانش آموختگان دانشگاهی است. بر همین اساس و با توجه به رشد تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی، تخصصی تر شدن مشاغل و حرکت به سمت کسب وکار ها بر پایه فناوری های پیشرفته، لزوم توسعه و بهره وری صنایع کشور، ایجاد مراکز راهنمایی شغلی و کاریابی تخصصی امری لازم است.

طی سال های اخیر فعالیت های مختلفی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همراه دانشگاه ها با هدف ارتقای دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی به عنوان نیروی ماهر و مورداحتیاج بازار کار کشور شروع شده است که از جمله آن ها می توان ساماندهی و توسعه برگزاری دوره های مهارت افزایی، ایجاد ساختار های راهنمایی شغلی و کاریابی تخصصی و رصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه ها را ذکر کرد.

برگزاری دوره های مهارت آموزی برای نزدیک به 200 هزار دانشجو

طبق آمار های منتشره از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آنالیز و تحلیل شاخص های مربوط به دوره های مهارت افزایی 66 دانشگاه و مرکز آموزش عالی نشان می دهد که در این تعداد دانشگاه، حدود 6086 دوره برگزار شده که با 198 هزار و 141 شرکت کننده به 3798 دوره تخصصی و 2288 دوره عمومی تفکیک می گردد. آمار شرکت کنندگان در مقاطع تحصیلی مختلف تفاوت دارد و طبق جداول ارائه شده 11962 نفر در مقطع دکتری، 29821 نفر در مقطع کارشناسی ارشد، 9787 نفر در مقطع کارشناسی و 7416 نفر در مقطع کاردانی در این دوره ها شرکت نموده اند.

توجه به مهارت آموزی بیش از پیش شده است

آمار های وزارت علوم همچنین نشان می دهد که میانگین برگزاری دوره های مهارت آموزی از سال 96 تا به امروز رشد داشته است به گونه ای سال 96 تنها 22 دوره، سال 97 حدود 30 دوره، سال 98 نزدیک به 77 دوره و در نهایت سال 99 حدود 93 دوره مهارت آموزی برگزار شده است. این آمار میانگین دوره های برگزار شده به تعداد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است.

پیوند و همکاری دانشگاه ها با واحدهای صنعتی و اجرایی بیشتر می گردد

با آنالیز اطلاعات دریافتی از دانشگاه ها در سال های اخیر معین می گردد که توسعه برنامه های مهارت افزایی (عمومی و تخصصی) در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی از سال 1396 افزایش چشمگیری داشته، این امر در حالی است که علیرغم وجود مشکلاتی در برگزاری دوره ها در امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا همچنان فرایند مطلوبی را در برگزاری دوره های مهارت افزایی شاهد هستیم.

همچنین میانگین رشد تعداد دوره هایی که با مشارکت واحد های صنعتی برگزار شده از 4.5 درصد در سال 98 به 9 درصد در سال 99 افزایش یافته است که نشان دهنده ارتباط هرچه بیشتر و مناسب تر دانشگاه ها با واحد های صنعتی و دستگاه های اجرایی کشور است.

راه اندازی مراکز راهنمایی شغلی شیوه ای برای رشد آگاهی دانشجویان از بازار کار

برای ایجاد مراکز راهنمایی شغلی و کاریابی تخصصی پس از آنالیز و ارزیابی عملکرد دانشگاه ها، در حوزه های مرتبط با توانمندسازی و اشتغال پذیری دانشجویان، در سال 98 و 99 تعداد 40 دانشگاه انتخاب و مورد حمایت اقتصادی قرار گرفتند. این مراکز بستری مناسب در جهت رشد آگاهی های دانشجویان از ویژگی های شخصیتی و علاقه مندی های فردی، آشنایی با احتیاجها، الزامات بازار کار حال و آینده، معین عناوین دوره های مهارتی و کارآموزی هماهنگ با رشته های تحصیلی و همچنین متناسب با احتیاجمندی های بازار کار هستند. درحقیقت وجود چنین مراکزی در قلب دانشگاه ها امکان ایجاد کسب وکار های جدید به همت نیرو های جوان را افزایش می دهد.

یک تیر و دو نشان برای اشتغال فارغ التحصیلان

در مثالی دیگر، وزارت علوم ضمن هماهنگی با صنایع و سازمان های تخصصی که اساسا برای کار به نیرو های جوان متخصص و ماهر احتیاج دارند اقدام به برگزاری دوره های مهارت افزایی کرد تا علاوه بر یاری به اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی، به ارتقای فنی واحد عملیاتی یاریی نموده باشد. اینگونه حتی هزینه های آموزش برای دوره های کارورزی نیرو ها در واحد های صنعتی نیز کاهش پیدا می نماید.

برگزاری دوره های کارآموزی بخش مهمی از افزایش توانمندی تخصصی دانشجویان است، اما طبیعتا انجام مناسب این دوره ها مستلزم نظارت و برنامه ریزی دقیق دانشگاه ها از یکسو و مشارکت مناسب صنایع برای ارائه تسهیلات و فرصت هاست. در برنامه وزارت علوم کوشش بر این است که پس از تدوین شاخص ها و عوامل مهم در بهبود کیفی دوره ها، برگزاری دوره های کارآموزی با همکاری صنایع و دستگاه های اجرایی ساماندهی گردد.

تدوین بسته های تشویقی برای صنایع و استادان راهنما برای مشارکت مؤثر و سازنده در امر کارآموزی و همچنین اصلاح و آنالیز نظام کارآموزی بر اساس استاندارد های بین المللی و اجرای آزمایشی در بعضی از دانشگاه های کشور از دیگر اقدامات این برنامه بوده است.

رابطه اشتغال دانشجویان و مدرک تحصیلی آنها

این موارد در حالی است که وزارت علوم طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی را به جریان انداخته و مدتی است آن را با هدف فرهنگ سازی پایش شرایط دانش آموختگان، ایجاد نظام مناسب اطلاع رسانی به ذی نفعان در رابطه با شرایط اشتغال هر یک از رشته های دانشگاهی، رصد مستمر ظرفیت های محیطی و شرایط بازار کار منطقه ای، شناسایی شکاف دانشی و مهارتی دانش آموختگان خود پیش می برد.

طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی در سال های 97 و 98 و 99 در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی صورت گرفت. با توجه به اطلاعات مرکز آمار ایران و همچنین بر اساس نتایج طرح پایش وزارت علوم بالاترین نرخ بیکاری مربوط به مقطع کاردانی و پایین ترین نرخ مربوط به مقطع کارشناسی ارشد و دکتری است. احتمالا افزایش اشتغال در مقاطع بالاتر به علت تعداد کم دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد و دکتری است.

البته میزان اشتغال دانش آموختگان در دو مقطع کاردانی و کارشناسی نسبت به سال 98 نیز تا حدودی کاهش یافته است که توجه هرچه بیشتر آموزش عالی به برنامه ریزی دقیق تر در جهت برگزاری دوره های مهارت افزایی و کارآموزی متناسب با بازار کار را برای دانش آموختگان این دو مقطع احتیاج دارد.